فناوری اطلاعات یا IT چیست و چه کاربردی دارد؟

فناوری اطلاعات یا IT چیست و چه کاربردی دارد؟ در بیشتر کشورها این دانش در دانشگاه‌ها با عنوان رشته «فناوری اطلاعات» (Information Technology) شناخته می‌شود، در حالیکه در ایران بر اساس تصمیم سازمان آموزش عالی کشور عنوان «مهندسی فناوری اطلاعات» برای این رشته بکار برده می‌شود و رشته‌ای نیز تحت عنوان مهندسی فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) به پیشنهاد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اخیراً در دانشگاههای ایران تدریس می‌شود همچنین رشته‌ای با عنوان فقط «فناوری اطلاعات» وجود ندارد. همچنین رشتهٔ میان‌رشته‌ای دیگری با عنوان رشته «مدیریت فناوری اطلاعات» در دانشگاه‌های ایران و دیگر کشورها وجود دارد که از ترکیب دو رشته “مدیریت” و «فناوری اطلاعات» به وجود آمده‌است. رشته مهندسی فناوری اطلاعات یا IT به چگونگی سازماندهی و ساماندهی داده‌ها می‌پردازد و رشته مدیریت فناوری اطلاعات به چگونگی تدوین سیستم و استفاده از داده‌ها می‌پردازد. در ادامه به بررسی جزئی تر این مفهوم می پردازیم.

فناوری اطلاعات (IT) چیست؟

حتماً تا به حال کلمه آی تی یا فناوری اطلاعات به گوشتان خورده است اما ممکن است ندانید دقیقاً فناوری اطلاعات چیست.IT مخفف عبارت انگلیسی Information Technology و به فارسی به معنای فناوری اطلاعات است. منظور از  آی تی یا فناوری اطلاعات، مجموعه ابزارها و روش های ضروری برای تولید، پردازش، نگهداری، توزیع و انهدام سیستم های مبتنی بر اطلاعات به معنی فراگیر آن (شامل متن، صوت و تصویر) است. در ابتدا چند واژه اصلی در مقوله فناوری اطلاعات را تعریف و تفاوت بین آنها را به منظور روش شدن بحث، تشریح می کنیم.

داده یا data: بر اساس تعاریف موجود در منابع،‌ می توان داده یا دیتا DATA را اینگونه تعریف نمود:  داده ها گروهی از نمادها،‌ کلمات، اعداد، نمودارها و حقایق گسسته و بی مفهومی هستند که رخدادها را نشان می دهند. داده ها حقایقی هستند که از طریق مشاهده و‌تحقیق بدست می آیند. مواد خامی که هنوز پردازش نشده اند مانند تاریخ و مقدار یک صورتحساب، تعداد پرسنل شرکت،‌ جزئیات لیست حقوق. در مثال ساده تر؛ تاریخ تولد شما در ابتدا در برابر سن شما یک داده محسوب می شود که برای استفاده پس از پردازش و اعلان سن شما به اطلاعات بدل می شود.

اطلاعات یا Information: اطلاعات را بر اساس تعاریف موجود در منابع،‌ می توان چنین تعریف نمود : اطلاعات، داده های پردازش شده و حقایقی با مفهوم هستند که به توصیف و تعریف داده ها می پردازند و توسط گیرنده پیام درک و تفسیر می شوند. در واقع داده ها با افزودن 5 ویژگی شامل زمینه (Context)، طبقه بندی (Categorization)، محاسبه (Calculation)، اصلاح (Correction)، و جمع شدگی (Condensation)، به اطلاعات تبدیل می شوند.

فناوری اطلاعات یا IT چیست و چه کاربردی دارد؟ یک مثال از تکنولوژی آی تی

فرض کنیم در یکی از دفاتر خبرگزاری در منطقه ای، با بهره گیری از فناوری اطلاعات روش نوینی را در عرصه خبر ارائه می دهند، بدین معنی که در دفتر چندین سیستم رایانه وجود دارد که با بهره گیری از شبکه داخلی با هم در ارتباط اند و هر یک به منظور تایپ ، ویرایش و ارسا ل خبر مجهز به نرم افزارهایی اند. این مرکز مجهز به زیر ساختارهای فناوری اطلاعات و ارتباطات است. به کلیه فن و اقداماتی که به کمک این مجموعه می آید تا تولید و انتشار خبر را انجام دهند؛ در اصطلاح مهندسی ، فناوری اطلاعات می گویند.
 علاوه بر تجهیزات شبکه داخلی و امکانات اینترنتی که این دفتر را به مرکز تهران متصل و امکان مخابره و یا دریافت اخبار را فراهم می سازد کلیه تجهیزات مخابراتی، دوربین های دیجیتالی و امکانات سخت افزاری و نرم افزاری دیگز نیز شامل زیرساختارهای این فن آوری می شوند. یعنی کلیه عوامل و خدماتی که در انتقال اطلاعات در شبکه محلی و جهانی، ذخیره اطلاعا ت بعنوان سابقه خبر ، بازیابی اطلاعات (باز خوانی خبر) و پردازش اطلاعات کمک می نمایند جز زیرساختار فن آوری هستند. به دانش بهره گیری از این زیرساختارها فناوری اطلاعات و ارتباطات گویند البته مثالی که ذکر شد هرگز تمام ابعاد خصوصیا ت و ویژگیهای فناوری اطلاعات را در بر نخواهد گرفت، تنها تعریف ساده از یک اصطلاح فنی، پیچیده وبحث برانگیز در مثالی نمادین ارایه شد.
 

فناوری اطلاعات یا IT چیست و چه کاربردی دارد؟ مفهوم فناوری اطلاعات و ارتباطات یا ICT

ICT مخفف چیست؟ درواقع ICT مخفف information and communication technology است که همان مفاهیم فناوری اطلاعات را شامل می شود و چهار عنصر 1- ذخیره اطلاعات 2- بازیابی اطلاعات 3- پردازش اطلاعات 4- انتقال اطلاعات را به همراه دارد اما در این فناوری اطلاعات نقش انتقال اطلاعات برجسته تر است و به نوعی لوازم سخت افزاری و مخابراتی مانند کامپیوترهای میان بر، شبکه های کامپیوتری و ماکرویوها، خطوط خاص مخابراتی ایکس 25 نقش بارزتر دارد. یعنی ارتباطات نیز در مباحث نقشی معادل اطلاعات دارد البته متخصصان در این امر تفاوتهایی را قایلند ولی در مجموع ما همیشه فناوری اطلاعات و فناوری اطلاعات و ارتباطات را یکی فرض کرده ایم.

آشنایی با مفاهیم بنیادی فرآیند فناوری اطلاعات و ارتباطات

حالا که فهمیدیم فناوری اطلاعات و ارتباطات چیست، با برخی مفاهیم اساسی در فرآیند فناوری اطلاعات و ارتباطات آشنا می‌شویم:

• تبدیل اطلاعات Conversion: تبدیل اطلاعات یعنی تبدیل اطلاعات از داده به اطلاعات یا از شكلی از اطلاعات به شكل دیگر در کلیه ابتدا آغاز فرآیند موجود،برای مثال اسكن كردن یك متن و تبدیل آن به یك فایل.
• ذخیره سازی اطلاعات Storage: ذخیره سازی اطلاعات را می توان چنین برداشت نمود هرگونه عملیاتی که اطلاعات را برروی یک رسانه ذخیره کند معنا رسانه اینجا معنا خاص یک وسیله ایست که قدرت ذخیره و بازیابی وبعبارتی بازخوانی اطلاعات را داشته باشد. برای مثال ذخیره كردن صدا بر روی CD یا ذخیره كردن اطلاعات عمل رایت موسیقی بر روی سی دی دخیره سازی اطلاعات بر روی رسانه Cd تعریف می شود
• پردازش اطلاعات Processing: هرنوع عملیات بر روی داده یا اطلاعات در مسیر فرآیند تولید، ذخیره و بازیابی و انتقال اطلاعات و یا تبدیل داده به اطلاعات را به گونه ای که اطلاعات موجود را با افزایش افزوده همراه سازد پردازش اطلاعات تعریف می کنند برای مثال محاسبه حقوق و دستمزد یا تهیه تراز مالی و یا محاسبه اقلام مورد نیاز برای خرید این مثالی از ایجاد ارزش افزوده اطلاعات است اما اگر تاریخ تولد من را بگیرید بعنوان داده و خروجی اتان سن من باشد اینهم پردازش تبدیل داده به اطلاعات محسوب می گردد
• تبادل اطلاعات Communication: هرنوع عملیاتی که برروی اطلاعات در مسیر فرآیند تولید، ذخیره و بازیابی اطلاعات انجام شود تبادل اطلاعات یا به تعبیر من انتقال اطلاعات محسوب می شود. مانند ارسال یك یا چند فایل از كامپیوتری به كامپیوتر دیگر، مثالی عینی تر، همین اینترنت در آن انتقال اطلاعات از کامپیوتر مادر و سرور میزبان وبلاگ من به کامپیوتر و نرم افزار مرورگرشما انجام می شود.
• تحلیل اطلاعات Analysis: هر گونه عملیات و فرآیندی که به تحلیل هوشمند، هدفمند و هوش گرای اطلاعات بدل شود تحلیل اطلاعات گویند ، تحلیل اطلاعات و پردازش اطلاعات در هوشمندی و تحلیل محتوایی درونی متفاوت می باشند اما از لحاظ خروجی و ارزش افزوده اطلاعات برابر هستند.مانند نرم افزارهای هوشمند طراحی صنعتی و ساختمانی.
• انهدام اطلاعات Delete: هر نوع فرآیندی که باعث از بین رفتن و خروج بخشی از اطلاعات در فرآیند ذخیره ، بازیابی و انتقال اطلاعات شود انهدام اطلاعات تعریف می شود بدیهی است انهدام اطلاعات جز پردازش است که به نتیجه نابودی وجودی اطلاعات ختم می شود!!!! مانند حذف اطلاعات اضافه و غیرضروری یك كامپیوتر

یک مثال عینی:

یک خبرگزاری داریم در این خبرگزاری فرضی به فناوری اطلاعات رو آورده و کلیه عملیات خود را با فناوری اطلاعات انجام می دهد و چهار اصل ذخیره، بازیابی، پردازش و انتقال اطلاعات را انجام می دهد. خبرنگار فرضی این خبرگزاری، خبر خود را به وسیله سخت افزار کامپیوتر و نرم افزار ویراستاری تحریر می کند و در قسمتی از کامپیوتر خود ذخیره می کند( ذخیره اطلاعات) سردبیر خبر را بازخوانی می کند وتصحیح می نماید (بازیابی اطلاعات) ؛ و آن را روی سرور برمبنای خروجی و فرمت خاص می دهد (پردازش اطلاعات) حال این خبر برروی شبکه ملی پخش می شود(انتقال اطلاعات) پس چهار اصل اطلاعات را داراست.

این 4 اصل خبرگزاری را به فناوری اطلاعات سوق داده است .

• تبدیل اطلاعات: برای مثال اسكن كردن یك متن و تبدیل آن به یك فایل.
• ذخیره سازی اطلاعات: پس از تایپ خبر و مقاله در روی حافظه دایمی کامپیوتر خبرگزاری ذخیره شود.
• پردازش اطلاعات: ارقام و اعداد با کامپیوتر محاسبه و در خبر درج شود یا خبری مورد پردازش و ویرایش قرار گیرد
• تبادل اطلاعات: خبر به صورت فایل و با فاکس میل به دفتر مرکزی مخابره شود!!!
• تحلیل اطلاعات:  یک نرم افزار غلطهای احتمالی را تصحیح و از لحاظ نگارش خبر را ویراستاری کند انهدام اطلاعات: رییس خبرگزاری عصبانی و خبر را از خروجی خبرگزاری پاک کند دلیلش خوبه دیگه!!.
   

تاريخچه فن آورى اطلاعات

حالا که متوجه شدیم فناوری اطلاعات چیست، خوب است که کمی هم درباره تاریخچه آن بدانیم. پس از دردسترس قرارگرفتن كامپيوتر درسال 1950 ميلادى، اولين كاربرد علمى كه كامپيوتر درآن استفاده شد انتخابات رياست جمهورى آمريكا درسال 1951 بود. درسال 1960 با حضور كامپيوتر بزرگ (Main frame) ايده توسعه پايگاه هاى اطلاعاتى متمركز اطلاعات ومفهوم انفورماتيك(داده پردازی) شكل گرفت وكاربردآن در زمینه مديريت اطلاعات طرفداران بيشترى پيدا كرد. اين ايده درسال هاى 1970 تا 1980 بصورت استفاده از سيستم هاى هوشمند وكمك به تصميم گيرى شكل قوى ترى به خود گرفت وايده اصلى اتوماسيون ادارى وسيستم هاى بدون كاغذ را تقويت نمود. دركشورهاى ديگر مثل ژاپن، آلمان، انگلستان وغيره نيز كاربردهاى كامپيوتر درزمينه خدمات بانكدارى، هتلدارى، مديريت پروژه هاو… رشد نمود.
ضعف اين سرويس ها وكاربردها در نبود سيستم هاى قوى ارتباطى بيشتر مشخص شد زيرا باوجود تلفن و تلگراف امكان انتقال اطلاعات با حجم بالا امکان پذیر نبود و قدرت سيستم هاى محاسباتى وكاربردهاى انفورماتيك آن تنها درحوزه هاى محدود قابل استفاده بود. با رشد روزافزون شبكه هاى كامپيوترى وقدرت ارسال اطلاعات علاوه برصدا، ازطريق شبكه هاى مخابراتى دردهه 1980 گستره كاربردهاى انفورماتيك ازطريق شبكه رو به فزونى گذاشت. سپس با پيوند تاريخى قدرت محاسباتى كامپيوترها وامكان ارسال اطلاعات، فن آورى اطلاعات متولد شد.

اصول تبدیل داده به اطلاعات

هنگام تهیه گزارش ها، باید از نیازها، تحصیلات و موقعیت کاربران و استفاده کنندگان در سازمان آگاه باشیم و داده ها را بر اساس نیاز آنان به اطلاعات مورد نظر تبدیل کنیم. همچنین اطلاعات باید دقیق و به روز باشند به طوری که باعث بهبود تصمیمات شوند. پارامترهای به موقع بودن، مناسبت، دقت، جزئیات، تکرار و قابلیت فهم به عنوان ویژگی های اصلی اطلاعات مطرح هستند. دانش: اطلاعات در مرحله بعدی این فرایند به وسیله پرسنل سازمان به دانش تبدیل می شود. برای تولید دانش در یک فرایند نیاز به اطلاعات، نیروی انسانی و مدیریت دانش داریم. دانش از مهمترین نتایج این فرایند است که باعث ایجاد مزیت رقابتی برای سازمان می شود. امروزه دانش را به عنوان مهمترین منبع نوآوری، بهره وری انسانها و در نهایت رشد و بقای سازمان می شناسند. در منابع علمی معتبر نیز دانش را آمیخته ای از نظرات تجربیات، تئوری ها، الگوها، مهارت و سرمایه های اطلاعاتی تعریف می کنند.

کاربرد‌های فناوری اطلاعات

• سیستم‌های اطلاعات
• کار با رایانه به صورت شخصی
• علم و پژوهش
• کنترل فرایند یا وسیله
• آموزش
• طراحی با کمک رایانه
• هوش مصنوعی

فناوری اطلاعات یا IT چیست و چه کاربردی دارد؟ جمع بندی: فناوری اطلاعات یا IT

فناوری اطلاعات موجب شده است که پرسشهای مطرح دراین زمینه پاسخ‌هایی فوری طلب کند. از آن جهت که قدرت فناوری در ذخیره سازی اطلاعات و بازیابی آنها فوق العاده است. شاید بعضی وقتها در محاورات خصوصی چیزی را بگوییم که امید داشته باشیم شنوندگان آن را به فراموشی بسپارند یا چیزی را بنویسیم که بعدها از آن پشیمان شده و امیدوار باشیم خوانندگان برگه های ما را لابه لای دیگر برگه های متعدد و متفرق بایگانی خویش گم کنند و دیگر به خواندن آنها مبادرت نورزند. ولی فناوری اطلاعات به همه این امکان را می دهد که همه اطلاعات حال و گذشته را به نحوی سامانمند، بایگانی و ذخیره کنند و هر وقت آن را لازم داشتند فورا آن را بیابند. ازاین جهت اگر حریم خصوصی شما در زمان و مکانی خاص افشا شود، امید نداشته باشید که کاربران رایانه ها آن را فراموش کنند، چرا که فناوری اطلاعات این امکان را سلب کرده است. این که شما چه چیزهایی خریده اید و از کجا آنها را تهیه کرده اید، پولش را از کجا آورده اید، چقدر به چه کسی اهدا کرده اید و از چه کسی چه انتظاراتی دارید و با چه کسانی نامه پراکنی می کنید و مراوده دارید، همه و همه در دنیای سایبر درون بلندگوهایی پخش می شود که اولاً امکان شنیدن آن برای همه هست و ثانیاً هرگز آوای مکرر و باقی آنها خاموش نمی شود و تازه هر روزه با هر عملیات الکترونیکی شما بر حجم آنها اضافه می شود.

آموزش از سایت کامپیوتر پلاس